Gelir uzman yardımcılığı adayları tarafından mağduriyetlere sebep olduğu iddiasıyla sıkça eleştirilen GUY alım süreci değişiyor.
Mevcut Sistem Nasıl işliyor?
Mevcut sistem 2012 yılından beri uygulanıyor. Buna göre, Maliye Bakanlığı ilana çıkıyor. İlan metninde hangi illere kaç adet GUY alınacağı bilgisine yer veriliyor. Her il için o ile alınacak GUY sayısının 5 katı adayın yazılı sınava hak kazanacağı belirtiliyor. KPSS puanı olan adaylar ise tek bir il seçmek etmek kaidesiyle tercihte bulunuyorlar. GUY sayısının 5 katı aday sayısına tekabül eden sıraya sahip olan adaylar o il için sınava girmeye hak kazanıyorlar. Yazılı sınavı ve sözlü sınavı geçmeleri durumunda ise sadece tercih ettikleri ilde göreve başlayabiliyorlar.
Bir örnek ile açıklarsak
Ankara için 200 ve Bursa için 300 GUY kadrosu için tercih yapılacağını ele alalım. Ankara'ya 200x5=1000 kişi başvuru yapabilecektir. Bursa için ise 300x5=1500 kişi başvuru yapabilecektir.
Mevcut Sistemin sıkıntıları
1- Şehirlerin taban puanları adayların tercihlerine göre ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucu olarak da yüksek puanlı adaylar belli bir ile yoğunlaştığında o şehir yüksek puanlar ile (örneğin 85 puan ile) kapatmaktadır. 84 puan almış bir aday ise o şehir bazında sınava girme hakkını kaybetmektedir.
Bazı şehirlere ise düşük puanlı adaylar tercih etmekte ve düşük taban puanına (örneğin 76 puan) ile kapatmaktadır.
Görüldüğü üzere 84 puan alan aday kendi tercih ettiği il yüksek kapattığı için açıkta kalmakta iken daha düşük puanlı aday zaten bir defa yapılan bu sınava girme hakkı kazanabilmektedir. Bu durum ise haksızlık yaratmaktadır. Aynı zamanda da en iyisini en zekisini seçme amaçlı yapılan eleme sınavlarının mantığına ters düşmektedir. Çünkü yüksek puan almış aday dışarıda kalır iken düşük puanlı aday kamuya girmektedir. Bu da verimsizliğe yol açma riskini ortaya çıkarabilmektedir.ç
2- Adaylar kendi ikamet ettiği veya seve seve gideceği bir şehirden ziyade, asla yaşamak isteyeceği bir şehri sırf puanının düşük kapatacağı düşüncesiyle tercih etmektedir. Yani "aman bi atanayım da sonrasına bakarız ilk fırsatta kaçarım oradan" mantığı ile hareket edilmektedir. Bunun sonucu olarak da kendi açısından menfi olan şehre gider gitmez işine odaklanmak yerine ilk fırsatta başka şehirlere geçmeye odaklanmaktadır. Bu durum yine iş verimsizliğine yol açabilmektedir.
Yeni sistem nasıl işleyecek?
Yeni sistemde il bazında tercih ve başvuru uygulaması kalkacak. Aslında kısmen 2012 öncesi alım sistemine göre başvuru alınacak. Ancak sınav sonrası şehirlere dağıtım sistemi farklı olacak.
Buna göre; ilanda yer alan toplam alınacak GUY sayısının belli bir katındaki aday sınava girmeye hak kazanacak. Şehir bazında tercih olmayacak. İlgili sırada yer alan tüm adaylar sınava girme hakkı kazanacak. Yazılı ve sözlü sınavlarda başarılı olanlar ise KPSS puanı, yazılı sınav puanı ve sözlü sınav puanı toplamının ortalamasına göre şehir tercihi yapacak.
Bir örnek ile açıklayalım
Yeni GUY ilanında sayı daha da artırılmazsa 2000 kişinin alınacağı ve 10 katının sınava çağrılacağı söylenmektedir. Örneğimizi bu sayılar üzerinden verelim. Bu durumda sınava 2000x10=20.000 kişi çağırılacaktır. Bunların tamamı yazılı sınava girecekler. Sınava girenlerden alınacak sayının 4 katı kadar kişi sözlüye kalacak. Yani 2000x4=8000 kişi sözlü sınava girmeye hak kazanacak. Bunlardan ise sözlü sınavda yapılacak olan eleme ile 2000 kişi GUY kadrosuna atanma hakkını elde edecek.
Bu adaylardan KPSS puanı, yazılı sınav puanı ve sözlü sınav puanı ortalamasına göre tercih yapması istenecek. En yüksek ortalamaya sahip olan aday haliyle istediği yere tercih edip oraya atanacak. Diğer adaylar ise tercih etmek istedikleri şehirler dolu ise diğer şehirleri tercih ederek atanacaklar.
Esasında burada da belki bazı adaylar "düşük puanlılar yine istedikleri şehre gidememiş olurlar" diyebilirler. Bu eleştiride bulunan kişiler bu duruma düşmemek için gerekli çabayı zamanında göstermiş olsalardı eminiz ki eleştirecekleri bir durum oluşmayabilirdi denilebilir. Bu yüzden KPSS puanı düşük olan adayların yazılı sınavda daha iyi puan almak ve şehir tercihinde daha iyi şehirlerde çalışabilmek için acilen ders çalışmaya başlamalıdır