Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu’nun ilave tediye ile ilgili CNN Türk’e özel yaptığı o açıklama şöyle; Çalışanların kazanmış oldukları kıdemlerini bir kenara koymadık. Yıllık izinler vs. en son çalışmış oldukları şirketlerindeki kıdemleri dikkate alınacak. Maaş konusunda da biz mevcut maaşları ile birlikte geçişlerini sağlıyoruz. Ayrıca kamuya geçen işçilerimize 52 günlük ilave tediye ücret de eklenmiş olacak. Geçişi sağlanan işçilerin bulundukları yerde çalışacaklar. Tayin hakları olmayacak ve devamlılık esasına göre çalışacaklar.
İlave tediyenin mevzuat dayanağı nedir?
İlave tediye alacağı 6772 sayılı “Devlet ve Ona Bağlı müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkındaki Kanun” ile düzenlenmiş olup, bu Kanunun 1 inci maddesinde; "Umumi, mülhak ve hususi bütçeli dairelerle mütedavil sermayeli müesseseler, sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait olan şirket ve kurumlarla belediyeler ve bunlara bağlı teşekküller, 3460 ve 3659 sayılı kanunların şümulüne giren İktisadi Devlet Teşekkülleri ve diğer bilcümle kurum, banka, ortaklık ve müesseselerinde müstahdem olanlardan İş Kanununun şümulüne giren veya girmiyen yerlerde çalışmakta olan ve İş Kanununun muaddel birinci maddesindeki tarife göre işçi vasfında olan kimselere, ücret sistemleri ne olursa olsun, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında ilave tediye yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
İlave tediyenin tutarı nasıl belirlenir?
6772 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde; "Bu kanuna göre yapılacak tediyelerin zamanı İcra Vekilleri Heyetince tesbit olunur. Aylık istihkakların hesabında fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyeler nazarı itibara alınmaz. Bu tediyelerden çeşitli işçi sigortalarının icabettirdiği primler kesilmez ve bu paralar borç için haczedilemez.
Mezkür ilave tediyeler, tediye tarihinde işçinin işinden ayrılmış olup olmadığına bakılmaksızın işçinin ilave tediyenin taallük ettiği yıl içinde o yerde veya aynı idare, teşekkül ve müesseseye ait muhtelif yerlerde geçmiş olan hizmetlerinin yekünu nispetinde ve son çalıştığı yerde ödenir. İşçinin bu tediyelere esas olacak çalışma süresinin hesaplanmasında iş veya hizmet akdinin devamı müddetine rastlıyan kanuni ve idari izinlerle hastalık izinleri, hafta tatili ve genel tatil günleri çalışılmış gibi hesaba katılır. Münavebeli işçilerin münavebe sebebiyle çalıştırılmadıkları günler çalışmış gibi sayılır.Aynı maddede ilave tediyenin nasıl hesaplanacağı ve kesintiye maruz kalıp kalmayacağı da belirlenmiştir. Aylık olarak bu alacağın hesaplanmasında ayni yardımlar, evlilik, fazla mesai, çocuk zamları veya primleri, hafta tatili ücretleri ve genel tatil ücretleri gibi ödemeler dikkate alınmaz. Bu düzenleme nedeniyle ilave tediye alacağı her bir ay için 26 gün üzerinden hesaplanır. Çünkü hafta tatili ücreti (haftada bir gün) dikkate alınmamaktadır." hükmüne yer verilerek ilave tediyenin nasıl ve hangi oranda ödeneceği açıklığa kavuşturulmuştur.
Ayrıca, bu Kanunun 3 üncü maddesinde de Bakanlar Kuruluna yetki verilmiş ve bu bir aylık (26 günlük) ödemeyi iki katına çıkarma yetkisi verilmiştir.
Bu ödeme her bir yıl yapılmaktadır. Eğer işçinin çalışması bir yıldan az ise, çalıştığı oranda ödeme alır. Dolayısıyla taşeron işçilerin kadroya geçirildiği tarih itibarıyla ilave tediye hesabı oranlama yapılarak ödenecektir. Yine bunların aldıkları brüt ücrette ilave tediye tutarında önemlidir.
2018 yılında ilave tediye ne zaman ödenecektir?
24.01.2018 tarihli Resmi gazetede ilave tediye ödemesinin yılın ilk yarısındaki ödenme zamanları belirlenmiştir. Buna göre, 6772 sayılı Kanun kapsamında olan kamu kurumlarında çalışan işçilere 2018 yılında yapılacak ilave tediye ödemesinin ilk yarısı olan 13 günlüğü 26.01.2018 tarihinde ödenecektir. Henüz taşeron işçiler kadroya geçirilmediği için onlara ilave tediye ödemesi söz konusu değildir. Ancak, göreve başladıklarında oranlama suretiyle kıst olarak ilave tediye ödemesi yapılacaktır.
Diğer yarısı olan 13 günlük ödeme ise 08.06.2018 tarihinde ödenecektir.
Yukarıda yer verilen hükme göre, çalışma süresinin hesaplanmasında kanuni ve idari izinler, hastalık izinleri, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatili günleri çalışmış gibi hesap edilmektedir.
İlave tediye ücretinden hangi kesintiler yapılmaktadır?
İlave tediye ödemelerinden 5510 sayılı Kanunun 80 ve 105 inci maddeler gereğince sigorta primi ve gelir vergisi ile damga vergisi kesilmektedir.