Hükümlü nakleden cezaevi personeli harcırah alır mı?



Ceza ve Tevkifevkeri Genel Müdürlüğü, ceza infaz kurumları sevk ve nakiller nedeniyle, denetimli serbestlik müdürlükleri ise yükümlülüklere uyulup uyulmadığının takibinin yapılabilmesi için sık sık memuriyet mahalli dışında personel görevlendirmesi yapmakta olduğunu belirtip, büyükşehirlerde memuriyet mahalli dışına gidişlerde, giden personele gündelik verilmesi gerektiğini belirtti.

CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN WEB SİTESİNDEN ALINMIŞTIR

Bilindiği üzere Genel Müdürlüğümüz bünyesinde faaliyet gösteren ceza infaz kurumları sevk ve nakiller nedeniyle, denetimli serbestlik müdürlükleri ise yükümlülüklere uyulup uyulmadığının takibinin yapılabilmesi için sık sık memuriyet mahalli dışında personel görevlendirmesi yapmaktadır.

Bu görevlendirmeler sırasında ödenecek ücretler konusu 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nda düzenlenmiş olmakla birlikte, yeni büyükşehir belediyelerinin kurulmasıyla ilgili mevzuat kapsamında yapılan yorumlar nedeniyle harcırah ödemelerinde tereddüt yaşandığı görülmektedir.

Uygulamada yaşanan sorunları ortadan kaldırmak için 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun ilgili meddelerinde gerekli değişiklik yapılmış ve konuya açıklık getirebilmek için de Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 39 Seri Nolu Harcırah Kanunu Genel Tebliği 27/11/2014 tarih ve 29188 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda konuyu değerlendirecek olursak:

6245 sayılı Kanun'un "Memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliği" başlıklı 39 uncu maddesinde;

" Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir."

hükmünün yer aldığı görülmektedir.
Burada özellikle dikkat edilmesi gereken husus, madde metninde yer alan "memuriyet mahalli" kavramı olup, bu konuda yorum yapılırken kavramın ne anlama geldiğinin iyi bilinmesi gerekmektedir.

6552 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesiyle değiştirilen, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun "Tarifler" başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( g ) bendinde;

"

Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri"

ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Tanımı incelediğimizde, büyükşehir belediyeleri dışında kalan yerlerde eski uygulamanın devam ettiği, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise yeni bir tanım yapıldığı görülmektedir.

Bu farklı tanımla alakalı açıklamalar 39 Seri Nolu Harcırah Kanunu Genel Tebliği'nde şöyle yapılmaktadır.

"Büyükşehir belediyelerinde il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla;

1. Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler,

2. İlçe belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller,

3. Kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerler,

memuriyet mahalli olarak belirlenmiştir.

Böylece büyükşehir olan illerde; ilçe sınırları içinde ilçe belediye merkezi ile yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler memuriyet mahalli olarak kabul edilmiş, aynı ilçe sınırları içinde belediye merkezi ile yerleşim özellikleri itibarıyla bütünlük arz etmeyen yerler ise memuriyet mahalli dışı kabul edilerek harcırah ödenmesi imkanı getirilmiş, ayrıca ilçe belediyelerinin yerleşim yerlerinin birbirlerine yakınlaşması hatta birbirleri ile sınır oluşturacak şekilde iç içe girmesi nedeniyle ilçe sınırları dışına çıkmakla birlikte birinci fıkrada belirtilen yerler ile bütünlük arz eden ve aralarında yerleşim özellikleri bakımından ayrım bulunmayan yerler de memuriyet mahalli olarak kabul edilmiştir.

Bu nedenle; 30/3/2014 tarihinden sonra yapılan görevlendirmelere ilişkin olarak, idarelerce yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile bu yerlerin devamı niteliğinde olan yerlerin belirlenmesinde; yerleşim özellikleri bakımından konut, işyeri, meydan, okul, kamu binaları gibi resmi ve özel bütün yapıların topluca bulunduğu ve insanların yerleşmek amacıyla bir arada yaşadığı aralarında boşluk bulunmayan yerler ile bu bütünlüğün kesintisiz olarak devam ettiği yerlerin dikkate alınması ayrıca bu yerlerin dışında kalmakla birlikte kurumlarınca sağlanan servis araçları veya bu mahiyetteki taşıt araçları ile ulaşım sağlanan (her gün gidiş dönüş olmak üzere) yerlerin de memuriyet mahalli olarak belirlenmesi gerekmektedir.".

6245 sayılı Kanun'da yapılan düzenleme ile 39 Seri Nolu Genel Tebliğ'in yayımından sonra da "kurumlarınca sağlanan servis araçları veya bu mahiyetteki taşıt araçları ile ulaşım sağlanan" yerlerin de memuriyet mahalli olarak kabul eedilmesi gerektiği belirtildiğinden, ceza infaz kurumlarından yapılan sevk ve nakiller sırasında yine tereddütler yaşandığının görülmesi üzerine, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün 19/02/2015 tarih ve 30152 sayılı yazısı ile Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nden "...büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde, il mülki sınırları içerisinde kalan ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerlere harcırah ödenip, ödenemeyeceği..." konusunda görüş sorulmuştur.

Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün 10/03/2015 tarih ve 2581 sayılı cevabi yazısında önemli bir ayrıntıya yer verilerek, "

...söz konusu hükümden, ulaşımı düzenli olarak kurumlarınca sağlanan servis araçları veya bu nitelikteki taşıt araçları ile her gün gidiş ve dönüş olmak üzere ulaşım sağlanan yerlerin memuriyet mahalli kapsamına girdiği, kurumlara ait arızi nitelikteki görevlere ilişkin resmi taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerlerin ise memuriyet mahalli dışında olduğu

" ifade edilmiştir.

Ayrıca;

Ceza infaz kurumlarındaki harcırah ödemeleri sırasında da dikkate alınan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun geçici 2 nci maddesinin harcırah açısından uygulama alanı kalmadığını bildirmiştir.

Aynı görüş yazısının sonuç bölümünde ise; ".

..arızi olarak hükümlü ve tutuklu sevkleri sırasında kurumlarına ait taşıt araçları ile il mülkü sınırları içinde ve memuriyet mahalli dışındaki yerlere göreve gidip gelen personele, görevlendirildikleri günler için yol gideri ödenmesine imkan bulunmamakla birlikte 6245 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesine göre geçici görev gündeliği ödenmesi gerektiği mütalaa edilmektedir.

" denilmiştir.

Buna göre;

6245 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri ile 39 seri nolu Genel Tebliğ ve Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün görüş yazısı birlikte değerlendirildiğinde; gerek ceza infaz kurumlarından yapılan sevk ve nakiller, gerekse denetimli serbestlik müdürlüklerinin takip işlemleri sırasında, memuriyet mahalli dışında gerçekleştirilen görevlendirmelerde 6245 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi dikkate alınarak "geçici görev gündeliği" ödenmesinin uygun olacağı, ancak; bu görevlendirmeler sırasında kurum araçları kullanılıyor ise "yol gideri" ödenmesine gerek bulunmadığı, kurum araçları kullanılmadan görev mahalline gidilmesi durumunda ise yol giderinin de ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Harcırah ödemelerine esas teşkil eden "memuriyet mahalli" kavramının kapsamının tespitinde ise, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun geçici 2 nci maddesi hükmünün değil, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( g ) bendi ile 39 Seri Nolu Genel Tebliğ'de yer alan açıklamalar ve örnekler dikkate alınarak yapılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Ayrıca;

39 Seri Nolu Genel Tebliğ'de, farklı uygulamaların önüne geçilebilmesi amacıyla defterdarlıklardan yol gösterici mahiyette görüş alınabileceği belirtildiğinden, ceza infaz kurumları veya denetimli serbestlik müdürlüklerinin, harcırahların ödenmesi konusunda yaşadıkları tereddütleri giderebilmek için mahallindeki defterdarlıklardan da görüş isteyebilecekleri unutulmamalıdır.

Konular