657'de yer alan hüküm gereğince haklarında yürüttükleri kamu görevinden dolayı kamu davası açılmış ve beraat etmiş personele, avukatlık ve dava masraflarının geri ödenmesi mümkündür.
657 sayılı Kanuna tabi personeller üstlendikleri görev ve sorumlulukları yerine getirirken çeşitli suç isnadı ile cezai kovuşturmalarında sanık olarak yargılanabilmektedirler. Yazımızda görevleri sebebiyle haklarında kamu davası açılan ve kovuşturma sonucunda beraat kararı verilmesi halinde, personele destek mahiyetinde olan bir hükümden bahsetmek istiyoruz.
657 sayılı Kanunun Ek 31 inci maddesinde; "Bu Kanun kapsamına giren ve görevleri sebebiyle haklarında kamu davası açılmış olup da beraat edenlerin;
a) Vekalet verdikleri avukata, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödedikleri ücret,
b) Belgelendirilmiş olmak kaydıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar,
Kurumların bütçesine konulacak ödenekten karşılanır." hükmü yer almaktadır. Söz konusu hükümden faydalanabilmek için kamu davasının, 657 sayılı Kanun kapsamında ve personelin görevi sebebiyle açılmış olması gerekmekle birlikte davanın personelin beraatıyla sonuçlanması gerekmektedir.
Kamu davasının beraat kararı dışında verilen ceza verilmesine yer olmadığı, mahkümiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve davanın düşmesi gibi kararlarla neticelenmesi hallerinde 657 sayılı Kanunun 31 inci maddesinden faydalanılamamaktadır. Aynı şekilde kovuşturma aşamasına geçilmeden soruşturma aşamasında sonuçlanan durumlarda da, personele hukuki yardıma dair söz konusu hükümden yararlanma imkanı verilmemiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanununda "Personele açılan davalarda hukuki yardım" başlıklı 25 inci maddesinde yer alan; "Genel Müdürlüğün görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinden dolayı haklarında ceza davası açılmış olanların; vekalet verdikleri avukata, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 168 inci maddesine göre yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödedikleri ücretler ile belgelendirilmiş olmak kaydıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar, kesinleşmiş mahkümiyet kararı halinde geri alınmak kaydıyla, Komisyon kararı üzerine Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile karşılanabilir." hükmünde, personele hukuki yardım sadece beraat kararıyla sınırlandırılmamış, kesinleşmiş mahkümiyet kararı haricindeki tüm durumlarda personelin hukuki yardımdan faydalanabilmesi öngörülmüştür.
657 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan zikredilen hükmü, personelin üstlendiği görev ve sorumluluklar açısından olumlu bir hüküm olmakla birlikte eksik kalmaktadır. Hükmün kapsamının 6001 sayılı Kanundaki gibi genişletilmesi gerektiğini, görevi sebebiyle ceza soruşturması ya da kovuşturması ile karşılaşan personelin kesinleşmiş mahkümiyet kararı haricinde yargılama giderlerinin ve avukatlık asgari ücretinin kurumları tarafından karşılanması gerektiğini düşünmekteyiz.