Kamu Görevlileri Etik Kurulu 2017 yılı için hazırlamış olduğu takvimde resimlerle etik ihlallerini anlatan son derece etkili ve anlamlı mesajlar vermiş. Bu yazımızda kamuda yaşanan etik ihlallerini örnekler ışığında izah etmeye çalışacağız.
Hazırlanan takvim ve resimler oldukça etkileyici olmuş. Ocak ayında bir kamu görevlisi çiçek dikiyor, başka bir kamu görevlisi ise dikilen çiçekleri arkadan söküyor. Aslında iki kamu görevlisi de kendisine verilen görevi yapıyor. Dikkatli bir göz bu tür olaylara sıklıkla rastlayacaktır. Nitekim birinin yaptığı güzel bir işi sonradan gelen acımasızca yıkabilmektedir. Ocak ayı için çiçek dikme ve sökme faaliyeti pek uygun olmamış. Keşke bu resim Nisan ayı için verilmiş olsaydı.
Savurganlıktan kaçınmaya örnekler
Takvimde yer alan resimde, bu köşede sıklıkla gündeme getirdiğimiz lüks araçların nasıl kullanıldığı ironik bir şekilde açıklanmıştır. Bir kamu kurumunun önünden geçen iki arkadaştan birisi diğerine "araba fuarına mı geldik" diye soruyor, arkadaşı ise sıralanmış arabalara bakarak "yok canım belediyeler toplantısı" diye cevap veriyor. Bu görüntüler maalesef vakayı adiye haline gelmiştir ve iyice kanıksanmıştır. Sadece garibanlara uygulanan mevzuatın geçerliliği de kalmamıştır.
Görev ve yetkilerin menfaat sağlama amacıyla kullanılmamasına örnekler
Kamu kurumlarında görev ve yetkilerin menfaat sağlama amacıyla kullanıldığı sıklıkla görülen bir uygulamadır. Hazırlanan resimde belediyelerde sıklıkla yaşanan imar vurgunları güzel bir resimle açıklanmış. İmar işlerinde çalışan bir kamu görevlisi "imar onayını verdim...Sen bugün arsaları topla hanım..." diye telefonla konuşuyor. Bazı kamu görevlilerinin özel sektördeki firmaların danışmanı gibi hareket ettiği bilinen ama bir türlü de önüne geçilemeyen acı bir gerçektir.
Kamu görevlisi yeter ki bir kereliğine de olsa yanlış yola girmesin. Aksi takdirde yanlışlar çorap söküğü gibi gelmektedir. Resimde olduğu gibi gizli kalması gereken küçük bir bilgi muhataplarını biranda zengin yapabilmektedir. Ama milyonlarca kişinin de hakkına girildiği unutulmamalıdır.
Kamu malları ve kaynakların kullanımı
Hazırlanan resimde kamuya ait bir araç "gelin arabası" olarak kullanılmaktadır. Gelin arabasının arkasında küçük harflerle "resmi hizmete mahsustur" ifadesi ile büyük harflerle "MUTLUYUZ" ifadesini görüyoruz. Resmi araçların bırakın düğünlerde kullanımını servis aracı olarak kullanılmasını bile kanıksadık.
Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı
Bir kamu kurumuna giden iki kişi kapıda yük aracıyla hediye kolileri taşıyan bir kişiyi görünce diğerine "ihaleler başladı anlaşılan..." ifadesini kullanıyor. Bu görüntüler kamuda sıklıkla görülmektedir. Bu hediyeleri ne alanlar utanıyor ne de verenler.
Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci
Bir kamu kurumuna biri unvanlı diğeri sıradan bir vatandaş gidiyor. Sıradan vatandaş "sıranı bekle" diye azarlamaya muhatap olurken unvanlı bir müdüre "şimdi sizi alıyorum müdüre hanım" deniyor. Bu manzara da kamu kurumlarında sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Kimi vatandaşlar kapı kapı dolaştırılırken hatırlılar bir telefonla işini halledebilmektedirler.
Adalet, eşitlik ve dürüstlük
Kamu sınavlarında sıklıkla karşılaşılan kayırmalar güzel bir resimle açıklanmış. Resimde, bir özgeçmiş üzerine iliştirilen "Genel Müdür Yeğeni" ifadesini görüyoruz. Son dönemde yaygınlaşan sözlü sınavlar bu manzaraları sık görülür hale getirmiştir.
Saygınlık ve güven
Hazırlanan resimde mobbing yapan amirini şikayet eden boynunu bükmüş bir personel amiri tarafından sıkıştırılıyor ve "bu kurumda mobbing olduğunu sen mi uydurdun!!!" diye bağırıyor. Kiralık vicdanlı amirlerde bu durum sıklıkla görülür.
Halka hizmet bilinci ve hizmet standartlarına uyma
Halka hizmet bilincini anlatan bir resimde bir vatandaş, kamu kurumuna geliyor ancak, kamu görevlisi "mesai bitti, yarın gelirsiniz artık..." diyerek vatandaşın işini yapmıyor. Bu manzaraya da kamuda sıklıkla karşılaşılmaktadır. Ancak, öyle kamu görevlileri de var ki işi bitmeden asla görev yerini terk etmez ve mesai mefhumu gözetmeden çalışır.
Adalet, eşitlik ve tarafsızlık
Hazırlanan resimde kamuda sıklıkla karşılaşılan bir manzara örnek verilmiş. Bir tarafta sabahtan akşama kadar çalışan ve dosyalara gömülmüş bir personel, diğer tarafta ise keyfi yerinde telefonla uğraşan başka bir personel. Amir, çalışan personelin başında durarak "performansından hiç memnun değilim!!!" diyerek somurtuyor.
Dürüstlük ve tarafsızlık
Hazırlanan resimde adalet ve nüfuz el terazisinde tartılıyor ve nüfuz kefesi ağır basıyor. Ne kadar acı bir manzara değil mi?
Çıkar çatışmasından kaçınma
Bir kamu görevlisi ihaleye arkadaşı girdiği için kara kara düşünüyor. Kafasının bir tarafında "ihaleye arkadaşım katıldığına göre komisyondan çıkmam gerekir..."diye bir düşünce, diğer tarafında ise "kim bilecek ki???"düşüncesi dolaşıyor.