Atama Sonuçları

Evli memurlara eşinden ayrı yaşama eziyeti...

Memurlar evlendiği zaman en çok karşılaştıkları sorunların başında tayin sıkıntısı geliyor. Öyle ki evlenen eşler farklı şehirlerde memur olabiliyor. Veya eşler evlendikten sonra memuriyeti kazanıyorlar ve tüm düzenleri altüst oluyor.

Aslına bakılırsa eşlerin her ikisi de memur olması halinde aile birliğinin bozulmaması açısından mevzuatta bir sıkıntı yok. Çünkü Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Yönetmeliği'nde her iki eş de memur ise ailenin korunması için kıstaslar açıklanmış. Buna göre;

Memur eşlerden birinin çalışabileceği tek bir şehir olabilir veya mevzuat gereğince zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulabilir. Bu durumlarda eşlerin her ikisi de bu eşin bulunduğu yerde çalışabiliyor.

Eşler aynı kurumda fakat farklı şehirlerde çalışıyor olabilir. Bu durumda çalışılan şehirlerden hangisinde elemana ihtiyaç varsa eşler o şehirde birlikte çalışabiliyor.
Eşler hem farklı kurumlarda hem de farklı şehirlerde çalışıyor olabilir. Bu durumda ise kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yerde birlikte çalışabiliyorlar.

Eşlerden birisi milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter ise diğer eşin tayinini eşinin bulunduğu yere yapılabiliyor.

Ayrıca hemen belirtelim ki aday memurun adaylık süresince eş durumundan tayin isteyebilmesi mümkün değil. Yani yeni memuriyete başlamış bir kişi en az bir sene boyunca eş durumu nedeniyle tayin isteyemiyor.

Eğer Eşin İşçiyse 3 Yıl Ayrı Yaşamalısın

Görüldüğü gibi eşlerden her ikisi de memur ise bir şekilde aynı şehirde çalışmaları ve aile bütünlüğünün korunması mümkün. Ancak eşlerden birisi memur birisi de işçi veya işyeri sahibi ise durum biraz karışıyor.

Devlet garip bir uygulama ile memur eş ile memur olmayan eşi 3 yıl ayrı yaşamaya mahkûm etmiş. Devlet Memurları Yer Değiştirme Yönetmeliği’ne göre; memur eş, memur olmayan eşin bulunduğu şehre tayin isteyebiliyor. Ancak bunun için tayin istenen yerde memur olmayan eşin kesintisiz son 3 yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması gerekiyor.

3 yıl kesintisiz olmalı

Düşünün, bir koca olarak İstanbul’da iyi bir firmada iş buldunuz ve çalışmaya başladınız. Karınız ise Ankara’da memur. Ne yazık ki 3 yıl boyunca karınızın İstanbul’a tayini mümkün değil. Ya da bir miktar birikiminiz var ve Eskişehir’de bir imalat atölyesi kurdunuz. Bu esnada İzmirli bir memur bayanla tanıştınız ve evlendiniz. Ne yazık ki 3 yıl geçmeden karınızın Eskişehir’e tayin aldırması mümkün değil. Bir başka sıkıntılı durum ise bu 3 yıllık sürenin kesintisiz olmasının istenmesi. Yani çalışırken bir süre işsiz kalmanız ve işyeri değiştirmeniz halinde 3 yıllık süre baştan başlıyor ve karı kocanın kavuşması da başka bahara kalıyor. Ya da işverenseniz ve işleriniz bozulursa, ardından da kısa süreliğine işyerinizi kapatırsanız yine 3 yıllık süre baştan başlıyor. Dolayısıyla neresinden bakarsanız bakın sıkıntılı ve yanlış bir uygulama.

Düzenleme Anayasaya da Aykırı

Anayasamızın 41. maddesi ailenin korunmasını düzenlemiş. Buna göre; Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar. Dolayısıyla Anayasaya göre Devlet ailenin huzurunu korumakla görevli. Eşlerin ayrı olduğu bir ailede huzurun ne derece korunabileceği ise açık.

Aynı maddenin devamı ise daha önemli: Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.

Devlet tedbir almalı

Evlilikte çocuk olmadığı zaman belki mecburen de olsa farklı şehirlerde yaşamaya eşler bir süre katlanılabilir. Ama işin içine bir de çocuklar girince durum farklılaşıyor. Anayasanın emredici hükmü gereğince çocuk, anne ve babasıyla birlikte olma hakkına sahip. Bunun için de Devletin gerekli tedbirleri alması ve teşkilatı kurması gerekiyor.

Burada elbette yetkili teşkilat Devlet Personel Başkanlığı, ancak konu memur çalıştıran tüm kurumları da ilgilendiriyor. Özellikle de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nı. Bu sebeple konunun yeniden ele alınması ve bu 3 yıllık bekleme süresinin yeniden değerlendirilmesi gerekiyor.